Dwór w Stążkach, określany również pałacem, to jeden z najciekawszych zabytkowych obiektów na terenie gminy Mikołajki Pomorskie, która jest jego właścicielem. Obiekt ten wraz z przyległym parkiem podworskim jest wpisany do rejestru zabytków. W latach 2012/2013 budynek został wyremontowany i aktualnie poszukiwany jest inwestor celem jego zagospodarowania. Dwór jest niezwykle ciekawy, gdyż jego wygląd w związku z przebudową z 1866 roku stylizowano na włoski renesans z charakterystyczną frontową wieżą, a także arkadowym podjazdem.
Jednakże obiekt wybudowano w czasach średniowiecza w stylu gotyckim o czym świadczą zachowane piwnice. Historia samej miejscowości jest zdecydowanie starsza. W czasach wczesnego średniowiecza zlokalizowane były w miejscowości dwie osady. Pierwsza wzmianka w źródłach historycznych o Stążkach pochodzi z 1285 roku. Wówczas to nazwa Stangenberg pojawiła się w dokumencie, który dotyczył dóbr rodowsko- gdakowskich sąsiadujących z miejscowością. Wówczas Dietrich Stange – rycerz z Miśni przybyły na tereny ówczesnej Pomezanii – zawarł umowę z kapitułą katedralną w Kwidzynie. Na jej mocy otrzymał znaczne ziemie w związku z rezygnacją z dotychczasowego zarządu dominium biskupim.
Wart uwagi jest też fakt, że rycerz w Stążkach wybudował zamek. Warownię wzniesiono już w latach 1275 – 1277 na miejscu grodu pruskiego. Dlatego za współcześnie istniejącym dworem wznosi się dawne wzgórze zamkowe. Jest ono porośnięte starodrzewem, a od zabytku oddziela je wąwóz. Z kolei dalej otacza je dawna rzeka młyńska oraz staw. Średniowieczny zamek zbudowano najprawdopodobniej jako założenie o konstrukcji drewniano- ziemnej. Być może występowały tam także elementy architektury murowanej.
W późniejszym okresie potomkowie rodu Stange wybudowali w Stążkach istniejący do dzisiaj dwór, a zamek opuścili. W okresie przynależności miejscowości do I Rzeczypospolitej właścicielami wsi byli w XV wieku Bażyńscy, a następnie Kostkowie i ród Schack von Wittenau. Przedstawiciel tego drugiego z rodów Albrecht Schack von Wittenau wybudował w 1676 roku drugi, reprezentacyjny dwór (obiekt ten został niestety zniszczony podczas II wojny światowej). W 1772 roku w wyniku I rozbioru ziemie te włączono do państwa pruskiego. Stąd pod koniec XVIII wieku Stążki stały się własnością niemieckiego rodu Rittberg.
Po II wojnie światowej, w związku ze zmianą przynależności administracyjnej terenu, majątek znacjonalizowano i włączono w zasób PGR. Po transformacji ustrojowej przez lata budynek należał do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, która podjęła się remontu jego elewacji i dachu. Obecnie dwór jest we władaniu gminy Mikołajki Pomorskie i czeka na pomysł zagospodarowania przez prywatnego inwestora.
A już 19 sierpnia 2023 r. o godz. 17.00 właśnie przy dworze w Stążkach będzie można wysłuchać koncertów fortepianowych w wykonaniu młodych artystów Kamili Wawrzeńczyk i Jana Jakuba Zielińskiego w ramach Festiwalu Chopin en Vacances. Zachęcam do udziału, gdyż będzie to wydarzenie historyczne dla prezentowanego powiślańskiego zabytku.
Post powstał w ramach realizacji projektu pn. Edukacja Regionalna Powiśla.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz