Kilka dni temu przypadła 70 rocznica nadania sztandaru sztumskiemu cechowi. Z tego powodu Cech Rzemiosł Różnych w Sztumie zorganizował uroczystości oraz wydał okolicznościową publikację, pt. 70 lat rzemiosła na ziemi sztumskiej napisaną przez Andrzeja Lubińskiego. W tym miejscu warto przedstawić w zarysie dzieje powojennego cechu.
Kilka miesięcy po zakończeniu działań wojennych w okresie tworzenia państwowości polskiej na ziemi sztumskiej postanowiono założyć organizację skupiającą rzemieślników. Z tego powodu 23 września 1945 roku miało miejsce zebranie założycielskie sztumskiego cechu w budynku należącym do stolarza Edmunda Kreńskiego mieszczącym się przy ul. Jagiełły 22 (obecnie też pod tym adresem znajduje się Cech Rzemiosł Różnych w Sztumie). Kilkanaście dni później Izba Rzemieślnicza w Gdańsku powołała powiatowej organizacji zarząd tymczasowy. W pierwszych miesiącach biuro cechu mieściło się w budynku, gdzie odbyło się zebranie założycielskie. Natomiast po kilku miesiącach siedzibą organizacji rzemieślniczej stał się sztumski zamek.
Miejscowi rzemieślnicy w okresie po II wojnie światowej w dużej części podjęli się odbudowy życia gospodarczego regionu. Ważna dla nich była również organizacja cechowa, dlatego też postanowili ufundować sztandar z wizerunkiem ich patrona - św. Józefa. Uroczystość ta miała miejsce 23 listopada 1947 roku. Warto podkreślić, że do dziś żyje uczestnik tego ważnego dla rzemieślników wydarzenia, wówczas uczeń miejscowej szkoły zawodowej p. Edmund Hoppe (nota bene przez lata związany z cechem, obecnie honorowy starszy cechu).
W 1948 roku w związku z centralizacją cechów w Sztumie skupiających przedstawicieli wybranych zawodów utworzono Cech Rzeźniczo-Wędliniarski (skupiał on również rzemieślników tej profesji z sąsiednich powiatów, tj. malborskiego i kwidzyńskiego). Z kolei w Malborku i Kwidzynie zorganizowano inne organizacje cechowe zrzeszające piekarzy, kowali oraz krawców i szewców.
Już po dwóch latach zrezygnowano z profesjonalizacji zawodowych cechów i w 1950 roku utworzono Powiatowy Cech Rzemiosł Różnych w Sztumie.
Ważnym wydarzeniem było z pewnością otwarcie w 1966 roku "Domu Rzemiosła 1000 lecia" w związku z obchodami milenijnymi państwa polskiego. Warto podkreślić, że w budynku obecnie mieści się siedziba cechu.
Zmiany przyniosła reforma administracyjna z 1975 roku, kiedy zlikwidowano powiaty tworząc 49 małych województw. Sztum wówczas wszedł do województwa elbląskiego. Był to okres kiedy dokonano zmiany siatki organizacji cechowych. Sztumska organizacja została przejęta przez malborski cech. Przez 10 lat sztumscy rzemieślnicy związani byli z Cechem Rzemiosł Różnych w Malborku.
Organizacja cechowa została reaktywowana w Sztumie 30 marca 1985 roku. Już po kilku latach nastąpiła transformacja ustrojowo-gospodarcza. Rzemieślnicy mimo zmian poradzili sobie i do dziś już w nowej rzeczywistości działają na rzecz rozwoju gospodarczego ziemi sztumskiej.
Więcej informacji oraz wybór archiwalnych zdjęć i dokumentów można znaleźć w książce Andrzeja Lubińskiego: 70 lat rzemiosła na ziemi sztumskiej. Zainteresowanych zachęcam do lektury.
 |
| Pierwsza siedziba cechu w Sztumie |
 |
| Sztandar sztumskiego cechu |
