Komisja Międzysojusznicza i wojsko w kwidzyńskim okręgu plebiscytowym w 1920 roku

Siedziba Komisji Międzysojuszniczej
w Kwidzynie (źródło: kwidzynopedia.pl)

W okresie  przygotowań do plebiscytu w 1920 roku w kwidzyńskim okręgu plebiscytowym, który tworzyły oprócz powiatu sztumskiego, także kwidzyński, malborski i suski,  władzę sprawowała Komisja Międzysojusznicza. Jej przewodniczącym był Włoch – Angelo Pavia. Jednakże Komisja ta była organem kolegialnym i dlatego w jej skład wchodzili również Brytyjczyk – Henry Beaumont, Francuz – hr. Rene de Charisey i Japończyk Morikazu Ida. Jako organ miała uprawnienia wydawania prawa w postaci rozporządzeń, które ogłaszała zarówno w języku polskim, jak i niemieckim. Siedziba Komisji mieściła się w Kwidzynie (obecnie jest to budynek Sądu Rejonowego), jednakże jej przedstawiciele odwiedzali poszczególne miejscowości w regionie Powiśla, aby lepiej zapoznać się z sytuacją narodowościową tymczasowo podległemu jej terytorium. 

Ponadto po wycofaniu wojsk niemieckich z obszarów plebiscytowych w celu utrzymania porządku w regionie stacjonowały wojska włoskie, a także zdecydowanie mniej licznie reprezentowani żołnierze francuscy. Zajęły one koszary, w których wcześniej stacjonowali żołnierze niemieccy, m.in. sztumskie przy ówczesnej ulicy Dworcowej (obecnie Reja). 

----------------------------------------------------

W pierwszej połowie listopada 2020 r. w ramach projektu, pn. „Śladami działaczy plebiscytowych na Powiślu”, dofinansowanego w ramach Funduszu AKUMULATOR SPOŁECZNY, ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, zostanie wydany album, pt. Plebiscyt na Powiślu w 1920 roku. Wielkie wydarzenie, wielkie przeżycie i wielka cezura w historii regionu.