środa, 1 października 2014

Ramzy Małe - przedwojenny majątek rodziny Donimirskich

Majątek w Ramzach Małych (pomiędzy Czerninem a Sadłukami) od lat 30-tych XIX wieku należał do rodziny Donimirskich. Początkowo stanowił własność linii czernińskiej. W wyniku transakcji rodzinnej wyodrębniono część majątku na rzecz syna Teodora Donimirskiego z Bukowa - Ludwika. Przjęcie majątku dało początek nowej linii rodziny tzw. ramzińskiej, która zarządzała majątkiem przez 2 pokolenia. 
Pierwszymi właściecielami dóbr w Ramzach byli: wspomniany Ludwik wraz z żoną Godzisławą z Łyskowskich. Małżonkowie wspólnie gospodarowali tam do momentu śmierci Ludwika. Majątek na okres 13 lat w zarząd objął starszy brat zmarłego - Jan. Gospodarstwo w 1907 roku przejął prawowity dziedzic Kazimierz (jego starszy brat Włodzimierz zmarł w wieku 10 lat). Warto podkreślić, że był on wówczas doskonale przygotowany do prowadzenia gospodarstwa, gdyż ukończył rolnictwo na uniwersytecie w Halle oraz odbył praktyki rolnicze w majątkach swoich rodzin w Buchwałdzie (obecnie Bukowie) oraz Łysomicach. Po dwóch latach wziął ślub z Marią z Rzepnikowskich, która przez 30 lat wspierała go w prowadzeniu gospodarstwa(mieli osiem dzieci). Razem mieszkali tam do 3 maja 1939 r., gdyż zostali zmuszeni przez władze hitlerowskie do opuszczenia majątku.
Należy dodać, że dwór w Małych Ramzach był niemym świadkiem polskiego ruchu narodowego w okresie zaborów i 20-lecia międzywojennego. Dowodem tego mogą być np. rozmowy na temat utworzenia Banku Ludowego w Sztumie z jesieni 1909 roku. Brali w nich udział oprócz członków rodu Donimirskich: dr Teofil Rzepnikowski wraz z małżonką oraz ks. Piotr Wawrzyniak. W majątku gościło również sporo znamienitych gości, m.in.: kartograf Eugeniusz Romer, czy dziennikarz Melchior Wańkowicz, a także wielu innych przedstawicieli nauki i kultury oraz polskich dyplomatów.
 
Rozmowy na temat założenia Banku Ludowego w Sztumie
 

6 komentarzy:

  1. Instmann w Prusach wsch,pracownik rolny,który pracował na ziemiach Sierakowskich i Donimirskich.Nic o nich nie piszecie a mój prapradziadek tam pracował na roli.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam, w pełni się zgadzam, że warto przedstawić informacje na temat pracowników majątków należących do ziemian z terenu Powiśla. Mam trochę informacji, ale chętnie dowiem się więcej na temat p. Instmanna.

      Usuń
  2. witam, nie czytałam wspomnień Pani Marii, (jeszcze), i mam pytanie o jej śmierć. we wrześniu 1942 roku pod Warszawą. Czy związane to było z działalnością Kazimierza w Puszczy Kampinowskiej? będę wdzięczna za wszelkie informacje.

    OdpowiedzUsuń
  3. Dzień dobry,
    w tym roku przypada 200 rocznica urodzin Ignacego Łyskowskiego (1820-1886), ojca Godzisławy Donimirskiej (1856-1928). Próbuję ustalić, czy oprócz Włodzimierza (1878-1886) i Kazimierza (1880-1947) Ludwik i Godzisława mieli więcej dzieci. Niektóre źródła wymieniają córkę Marię. Czy może posiada Pan takie informacje albo wskaże źródło? Piszę od kilku lat krótkie posty i Ignacym Łyskowskim,jego rodzinie i działalności na Facebooku na stronie Mileszewy oraz teraz dedykowanej stronie Ignacy Łyskowski. Rocznica urodzin wielkiego człowieka będzie uroczyście obchodzona w Mileszewach, Lembargu i Jabłonowie Pomorskim 12 września 2020.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzień dobry,
      Kazimierz Donimirski miał tylko brata Włodzimierza. Cała linia buchwaldzka, z której wywodzi się Ludwik Donimirski, została zaprezentowana we wspomnieniach Haliny Donimirskiej-Szyrmerowej (aneks w postaci drzewa genealogicznego).
      Maria Donimirska była żoną Kazimierza.
      Dziękuję za informacje. Będę wdzięczny za przesłanie szerszego programu o uroczystościach na maila: mgdsztum@gmail.com.
      Pozdrawiam

      Usuń
  4. Nazwa miejscowości z czasów niemiecki Kleine Ramsen może wskazywać na źródłosłów z języka pruskiego. Rams w języku pruskim oznacza pokorny, zacny, cnotliwy. Zniemczona forma z dodanym en oznacza liczbę mnogą. Być może chodzi o rodzinę założycieli, czyli rodzinę Ramsów, którzy byli tubylcami tj. Prusami. Ciekawe, czy zachowały się informacje o wcześniejszych właścicielach przed Donimirskimi, aby powyższe przypuszczenia skonfrontować i potwierdzić lub wykluczyć?

    OdpowiedzUsuń