Zatrzymane w kadrze - ziemia sztumska w latach 1945-1989

Serdecznie zapraszamy na promocję książki: "Zatrzymane w kadrze - ziemia sztumska w latach 1945-1989", która będzie mieć miejsce w sobotę 30 listopada o godz. 16.00 w sali czekoladowej Sztumskiego Centrum Kultury.

Album pt. Zatrzymane w kadrze - ziemia sztumska w latach 1945-1989 to publikacja, w której będzie znaleźć zdjęcia z terenu powiatu sztumskiego z okresu tzw. Polski Ludowej. Mieszkańcy naszego regionu po przeszukaniu swoich albumów znaleźli mnóstwo ciekawych zdjęć, które zostały zdigitalizowane. Część z nich została opublikowana w albumie. Fotografie do publikacji udostępnili: Wanda Bartczak, Krystyna Berk, Henryk i Elżbieta Biskup, Halina Demska, Krystyna Kogut, Edwin Kowszewicz, Ewa Kozłowska, Zofia Lewandowska, Anna Liniewicz, Sławomir Lipski (zdjęcia wykonane przez jego ojca Henryka Lipskiego), Andrzej Lubiński, Grażyna Malinowska, Piotr Makara, Janusz Namenanik, Barbara Richert, Helena Sadłos, Roman Zdziennicki i Zbigniew Zwolenkiewicz.

Projekt pn. „Fotografia źródłem pamięci mieszkańców ziemi sztumskiej” został dofinansowany w ramach Funduszu AKUMULATOR SPOŁECZNY, ze środków Programu FIO Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. 

Realizatorami projektu są: Dawid Szot, Joanna Dulska-Maksimik i Helena Biskup. Natomiast redakcji publikacji podjął się Krystian Zdziennicki. 

Patronat nad wydaniem sprawuje natomiast Towarzystwo Miłośników Ziemi Sztumskiej.

Województwo malborskie a ziemia sztumska (1466-1772)

Herb województwa
malborskiego

W 1454 roku Kazimierz Jagiellończyk dokonał inkorporacji Prus do Polski. Faktycznie jednak w wyniku wojny 13-letniej oraz zawartego w 1466 roku II pokoju toruńskiego będące wcześniej we władaniu Państwa Zakonnego ziemie, tj. Pomorze Gdańskie, Ziemia Chełmińska i Michałowska, a także okolice Malborka i Warmia, weszły w skład Rzeczpospolitej. Na terenach tych utworzono trzy województwa, tj. pomorskie, chełmińskie i malborskie. Natomiast dominium biskupa warmińskiego stanowiło Księstwo Warmińskie.

W województwie malborskim Malbork wcale nie był stolicą. Za miasto stołeczne należy uznać Dzierzgoń, który był siedzibą wojewody, urzędu wojewodzińskiego i sądu grodzkiego. Natomiast w Sztumie odbywały się sejmiki szlacheckie województwa malborskiego. Należy pamiętać, że rola Malborka w tym okresie też była ważna, gdyż odbywały się tam sejmiki generalne Prus Królewskich (naprzemiennie z Grudziądzem). Ciekawostkę może stanowić fakt, że w województwie tym wyodrębniono tylko jeden powiat, tj. powiat sztumski. Ziemia sztumska podzielona była na starostwa: kiszporskie, sztumskie i niegrodowe straszewskie będące dobrami królewskimi. Na terenie tym rozmieszczone były również przynależne do szlachty dobra szlacheckie. 

W 1772 roku województwo malborskie zniknęło z mapy I Rzeczypospolitej, gdyż w wyniku I rozbioru Polski Prusy Królewskie (bez Gdańska i Torunia) stały się częścią Królestwa Pruskiego.

Wypis miast z 1772 roku
(Elbląg, Malbork, Dzierzgoń, Tolkmicko, Sztum i Nowy Staw)