wtorek, 29 grudnia 2015

Ojczyste krajobrazy. Mikołajki Pomorskie, Krasna Łąka i okolice w historii i wspomnieniach

Gmina Mikołajki Pomorskie wzbogaciła się o kolejną publikację poświęconą jej dziejom. W 2009 roku ks. Marek Karczewski wydał książkę pt. Bogaci Ludźmi. Mikołajki Pomorskie w historii i wspomnieniach, a cztery lata później kolejną, która nosiła tytuł: Nasz dom. Mieszkańcy Mikołajek Pomorskich i okolic, ich historie i wspomnienia oraz słownik dialektu sztumskiego (szerzej na ten temat pisałem we wcześniejszym wpisie: link). W ostatnich dniach ujrzała światło dzienne kolejna część zatytułowana: Ojczyste krajobrazy. Mikołajki Pomorskie, Krasna Łąka i okolice w historii i wspomnieniach. Redaktorami tego wydania byli: ks. prof. Marek Karczewski oraz Jadwiga Stępniak. 
Na samym początku warto podkreślić, że jest to w porównaniu z poprzednimi wydawnictwami zdecydowanie najbardziej obszerna publikacja, która liczy 335 stron. Jest ona podzielona na 4 zasadnicze części, których dopełnieniem są rozważania ks. prof. Jana Wiśniewskiego poświęcone patriotyzmowi lokalnemu.
Pierwsza część to historie szczególne, czyli zbiór 5 artykułów. Część druga licząca ok. 150 stron zawiera bogato ilustrowane zdjęciami wspomnienia mieszkańców gminy, czy osób z tym terenem związanych. Następna część zatytułowana ciekawostki zawiera wypisy z publikacji naukowych i źródeł historycznych poświęconych regionowi, a ostatnia składa się ze zdjęć ukazujących najważniejsze wydarzenia z życia gminy oraz inwestycje. Poniżej szerzej omówię część pierwszą. 
Małgorzata Karczewska  przedstawiła swoje badania nad kronikami szkolnymi w szkołach podstawowych z terenu gminy Mikołajki Pomorskie po 1945 r. (były to kroniki z Dąbrówki Pruskiej, Kołozębia i Mikołajek Pom.). Autorka w sposób uporządkowany omówiła treści, które były w poszczególnych okresach poruszane w tych ciekawych źródłach dokumentujących działalność szkolną (jak się okazało niekiedy zawierały też inne informacje wykraczające poza jej główną funkcję). Należy w tym miejscy dodać, że artykuł jest efektem badań naukowych prowadzonych przez M. Karczewską w ramach studiów archiwistycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autorka oparła się na fragmentach obronionej w 2014 r. swojej pracy licencjackiej. 
Z kolei redaktor ks. M. Karczewski w swoim popularnonaukowym artykule przedstawił informacje n.t. mieszkańców Mikołajek Pom. oraz okolicznych miejscowości, tj. Sadłuk, a także Rodowa, Straszewa, Postolina, czy Sztumu zawarte zawarte w aktach kanonizacyjnych bł. Doroty z Mątów. Dzięki temu artykułowi ks. Karczewski przybliżył również żywot patronki diecezji elbląskiej oraz informacje o jej kulcie. Bł. Dorota z Mątów urodziła się na sąsiednich Żuławach w 1347 r., a zmarła w pobliskim Kwidzynie w 1394 r. 
Następne dwa artykuły poświęcone są Krasnej Łące. Alicja Marcinkowska opisała  najstarszą świątynię katolicką na terenie gminy, tj. kościół p.w. św. Anny w Krasnej Łące. Autorka przedstawiła zarys wsi i parafii oraz elementy wystroju świątyni. Należy nadmienić, że praca ta również jest oparta na podstawie pracy licencjackiej, którą A. Marcinkowska pisała na Uniwersytecie Gdańskim pod opieką prof. Sławomira Kościelaka. Z kolei Grażyna Wróblewska, była nauczycielka zlikwidowanej szkoły w Krasnej Łące napisała artykulik dotyczący Szkoły Podstawowej w Krasnej Łące, w którym najważniejszą część stanowi lista nauczycieli. 
W książce znajduje się również artykuł pt. Władysław Łęga, a Mirowice (Mirany, Mirahnen) napisany przez autora bloga - Krystiana Zdziennickiego. W pierwszej części zawarty jest tam krótki opis Mirowic z okresu młodości najbardziej zasłużonego dla tej wsi mieszkańca, tj. ks. Władysława Łęgi, który pozostawił sporo informacji na temat tej maleńkiej wioski. A w drugiej znaleźć można informacje dotyczące postaci badacza tej miejscowości bezpośrednio z nią związane. Artykuł ten w pewnym sensie jest uzupełnieniem do pracy pt. Ofiarna służba Bogu i Ojczyźnie - ks. dr ppłk Władysław Łęga z Mirowic, który można odnaleźć w pierwszej mikołajskiej publikacji Bogaci ludźmi.  

wtorek, 4 sierpnia 2015

Kościół poewangelicki w Łozie

fot. K. Zdziennicki
W gminie Stary Targ, w parafii Dąbrówka Malborska znajduje się piękny neogotycki kościół. Niczym on nie przypomina wiejskiej świątyni i pod względem architektonicznym jest jednym z cenniejszych zabytków w regionie. Warto podkreślić, że był to początkowo zbór ewangelicki, a nie kościół katolicki.  
Wspólnota luterańska zawiązała się w Łozie w latach 30-tych XVII w., a jej pierwszym pastorem został Jan Tischler, który wcześniej był kapelanem wojsk szwedzkich (w latach 1626-1629 w naszym regionie toczyła się wojna polsko-szwedzka o tzw. Ujście Wisły). Początkowo nabożeństwa luterańskie odbywały się w magazynie, który po niespełna 50 latach uległ zniszczeniu. Następnie wybudowano tutaj niepozorną świątynię bez wieży oraz krytą słomą.  
Obecną bryłę kościelną wybudowano w latach 1876-1878 w stylu neogotyku nadreńskiego. Służyła ona ewangelikom do 1945 r. Ciekawostką jest fakt, że znajdował się tam obraz "Pokłon Pasterzy", który był wypożyczony z Muzeum Berlińskiego, a na wieży wisiały trzy dzwony. W wyniku działań wojennych świątynia praktycznie nie ucierpiała. Niestety znacznie podupadła już po II wojnie światowej, gdyż nie została przejęta przez katolików. Stało się to dopiero pod koniec lat 70-tych XX w. Świątynia została poświęcona 18 lipca 1981 r. przez biskupa Juliana Wojtkowskiego, a jej patronką została wówczas błogosławiona, a obecnie święta Jadwiga Andegaweńska.
Za kościołem znajduje się nieczynny cmentarz.
źródło: www.marienburg.pl/
źródło: www.marienburg.pl/


źródło: www.marienburg.pl



sobota, 4 lipca 2015

Plaża nad jeziorem sztumskim (zajezierskim)

Poniżej prezentuje archiwalne zdjęcia sztumskiej plaży od 1916 r. 
źródło: www.facebook.com - fan page Miasta i Gminy Sztum
źródło: www.gdansk.fotopolska.eu/
źródło: www.gdansk.fotopolska.eu/
www.allegro.pl
źródło: www.sztum.info.pl