Ludzie Powiśla - Franciszek Jujka

W okresie 20-lecia międzywojennego na ziemi sztumskiej pozostał znaczny odsetek Polonii. Ważne było utrzymanie polskości, dlatego na terenie Powiśla było wiele osób, które na różnych płaszczyznach starało się pomagać miejscowym Polakom. Do takich osób możemy zaliczyć wybitnego polskiego nauczyciela Franciszka Jujkę (pseudonim Lech Malbor). Urodził się on w 1906 r. w Ratajach w powiecie wolsztyńskim. W 1925 r. ukończył seminarium nauczycielskie w Rogoźnie Wlkp. Początkowo powrócił do swojej "Małej Ojczyzny", gdzie nauczał 5 lat. Od 1930 r. rozpoczął pracę w powiecie sztumskim. Przez trzy lata uczył w Nowej Wsi, gdzie dzięki jego zaangażowaniu znacznie wzrosła liczba uczniów w tamtejszej polskiej szkole. Następnie w Starym Targu, a także w zastępstwie w Nowym Targu. W 1936 r. niemieckie władze pozbawiły go prawa nauczania i zmusiły do opuszczenia.
W tym krótkim czasie Jujka angażował się w życie społeczne ziemi sztumskiej. Przykładem jego aktywności może być fakt, że potajemnie nauczał dorosłych oraz założył zespół mandolinistów "Oj dana". Ponadto jako miłośnik kultury ludowej zbierał miejscowy folklor. Zajmował się także pisaniem wierszy, które publikował m.in. na łamach gazety "Polak w Niemczech". Już po opuszczeniu Powiśla w 1937 r. napisał Hymn Rodła. W czasie wojny działał w ruchu konspiracyjnym na terenie Wielkopolski.  30 X 1943 r. został złapany przez gestapo, a 20 II 1944 r. został stracony w żabikowskim obozie. 23 V 2014 r. społeczność Zespołu Szkół im. Franciszka Jujki w Starym Targu uczciła tą postać organizując uroczysty apel.

Sztumska chorągiew pod Grunwaldem

Jan Długosz w swoim dziele "Banderia Prutenorum" opisał sztumską chorągiew, która została zdobyta przez wojska polskie w bitwie pod Grunwaldem stoczonej 15 lipca 1410 roku. Po stronie krzyżackiej znalazła się chorągiew sztumskiego wójta, prowadzona przez wielkiego komtura Konrada Lichtensteina. Jan Długosz w swoich rocznikach wspomniał o tym fakcie „jedenasta chorągiew wielkiej komturii miała jako herb szeroką, białą belkę na czerwonym polu. Jej dowódcą był wielki komtur Konrad (Kuno) Liechtenstein.” Więcej informacji możemy odnaleźć w Banderia Prutenorum również autorstwa Długosza: „Chorągiew wielkiego komturstwa ze Sztumu,{...} pod którą byli sami niemal zaciężni rycerze z Austrii i nieliczni bracia zakonni.”  Należy tutaj zauważyć, że Długosz się nieco pomylił, gdyż Sztum nigdy nie był siedzibą wielkiego komtura. Liechtenstein  na stałe zamieszkiwał w Malborku. Co do herbu nie ma wątpliwości, że należy do wójtostwa sztumskiego na czele którego stał wówczas Henryk von Pottendorf. Wielki Komtur objął dowództwo nad tą chorągwią, ponieważ nie dysponował własnym odziałem. Bitwa pod Grunwaldem zakończyła się zwycięstwem wojsk polskich. Na polu bitwy poległ kwiat krzyżackiego rycerstwa w tym Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Ulrich von Jungingen oraz dowódca sztumskiej chorągwi Wielki Komtur Konrad Liechtenstein.